Kültigin Kağan Akbulut
Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, yayımladığı kitapların yanı sıra 2009 yılındaki 112’inci sayısından itibaren çağdaş sanata odaklanan Sanat Dünyamız dergisiyle Türkiye ağırlıklı olmak üzere çağdaş sanat yayıncılığı için önemli bir boşluğu dolduruyor. Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezinde gerçekleştirilen güncel sanat üzerine paneller ve panel kitaplarıyla da güncel sanat arşivimiz için kalıcı işler bırakıyor. Yakın zamanda yayımlanan “Sanat Yönetimi Üzerine Konuşmalar” ve “Peki, Galericiler Bu İşe Ne Diyor?” panel dizileri sonucunda hazırlanan kitaplar da güncel sanatın iki yönünü inceliyor.
Gazeteci kimliğiyle güncel sanatın nabzını tutan Evrim Altuğ’un hazırladığı ve moderatörlüğünü yaptığı “Peki, Galericiler Bu İşe Ne Diyor?” konuşma dizisi sonucunda ortaya çıkan kitapta farklı dönemlerden sekiz galerici ve ek olarak e-mail üzerinden yapılan bir söyleşiyle Türkiye’de galericiliğin bugünkü durumuna bakış atılıyor. Konuşmalarda galeri-müzayede evi ilişkisi, galericinin sanatçıyla olan bağı, galerinin ticari amacı ile sanata yaptığı katkı arasındaki ilişkiler ele alınıyor.
Evrim Altuğ, galericilerin seçimini ikişerli olarak eski ve yeni kuşakları karşı karşıya getirerek oluşturmuş. 1976 yılında Maçka Sanat Galerisini kuran Rabia Çapa ile 2008’de Outlet’i, 2011’de de Pilot’u kuran Azra Tüzünoğlu ilk konuşmacılar. Türkiye’nin 35 yıldan uzun süredir açık sayılı galerilerinden Maçka Sanat Galerisi üzerinden Türkiye’nin sanat hayatının önemli dönemeçlerine ve bugüne uzanarak İstanbul’un dönüşümüne eğiliyor konuşmacılar. Galeri Nev İstanbul’un kurucusu Haldun Dostoğlu ile Galeri Non’un kurucusu Derya Demir ise konuşmalarında galericiliğin nasıl yapılması gerektiği, sanatçıyla ilişkiler gibi konulara eğiliyor. 86 yılında Tem Art Gallery’i kuran Besi Cecan ile The Empire Project kurumunda avangard projelere yer veren Kerimcan Güleryüz ise galericiliğin ontolojik meselelerine ve piyasa ilişkilerine değiniyor. Daha önce Karşı Sanat Galerisi ve x-ist’te çalışan Güleryüz muhalif sanat eserlerinin piyasadaki yerini inceliyor. 80’lerde Ankara’da kurulan ve halen devam eden Galeri Siyah Beyaz’ı kuran Faruk Sade ve şu anda galeriyi devrettiği kızı Sera Sade ile Galeri Mana’nın kurucusu Arzu Komili ise konuşmaların son konuğu. Konuşmalara ek olarak kitapta Galeri Nev Ankara direktörü Deniz Artun ile e-mail üzerinden galericiliğin kültür hayatımıza etkisi ve Nev’in yayıncılık çalışmaları konuşuluyor.
Sanat yönetimi üzerine hem özel sektörde hem de akademik alanda çalışmalar yapan Esra A. Aysun’un hazırladığı ve moderatörlüğünü yaptığı Sanat Yönetimi Üzerine Konuşmalar panel dizisi ve kitabında Türkiye’de son yıllarda üzerine düşünülmeye ve tartışılmaya başlanan sanat yönetimi konusu tartışılıyor.
Kitaptaki sunuş yazısında Adorno ve Horkheimer’in kültür endüstrisi üzerine yazdıklarıyla teorik bir giriş yapan Esra Aysun, kültür endüstrisi kavramından bugünkü yaratıcı endüstriler kavramına geliş sürecinin analizini yapıyor. Sonra da sanat yöneticiliği kavramına değiniyor ve konuklar devlet, yerel yönetimler, özel sektör ve bağımsız yapılar gibi sanat dünyasının farklı aktörlerinden kişiler ve akademisyenler konuşuyor. İlk konuşmacı olan İKSV Kültür Politikaları ve Sosyal Sorumluluk Projeleri Koordinatörü olan Özlem Ece devlet kurumlarının sanat ve sanat kurumları ile olan ilişkisine hem Fransa’daki deneyimleri hem de İKSV üzerinden Türkiye’deki ilişkileri analiz ediyor. İKSV gibi alanında öncü bir kurumun dahi devletle olan ilişkilerinde yaşadığı sorunları dinlemek çarpıcı. İkinci konuşmacı Ayça İnce ise 2010 Avrupa Kültür Başkenti Projesi ile birlikte yaptığı yerel yönetimler ve sanat projeleri üzerinden yerel yönetimlerin katkısı konuşuluyor. Özel sektör ve sanat yönetimi başlıklı üçüncü bölümde ise akademisyen Gökçe Dervişoğlu Okandan özel sektörün sanat yatırımları modellerini inceliyor. Bağımsız yapılar ve sanat yönetimi başlıklı son bölümde ise AmberPlatform’un kurucularından Ekmel Ertan bağımsız yapıların yönetim ve fon bulma süreçlerini kendi deneyimleri üzerinden anlatıyor.
İki kitap Türkiye’deki sanat dünyasının iki önemli kitabına dair önemli veriler sunuyor. Hem konuşmaları ve kitapları hazırlayan kişilerin belirttikleri gibi günümüze dair bir kayıt tutuluyor, hem de ileride yapılacak tartışmalara veri kaynağı sunuyor. Ancak yine de konuşmacı sayılarının azlığı nedeniyle kitaplar tadımlık etkisi yapıyor. Keşke zamanının Salı toplantıları ve kitapları gibi konuların enine boyuna tartışılacağı kitap dizilerine dönülse isteği oluştu bende. Ancak Türkiye’deki güncel sanat çalışmalarını kurumsal açıdan incelemek isteyenler için bu iki kitap kıymetli bir kaynak.
Peki, Galericiler Bu İşe Ne Diyor? – Evrim altuğ
Yapı Kredi Yayınları
Bu ürüne babil.com‘dan ulaşabilirsiniz.
Sanat Yönetimi Üzerine Konuşmalar – Esra A. Aysun
Yapı Kredi Yayınları
Bu ürüne babil.com‘dan ulaşabilirsiniz.