Doğukan İşler

“Ptolemy, uzaktaki itfaiye aracının siren sesini duyabiliyordu. Güneyde sel olmuştu ve Beethoven sağırdı. Dentrifice diş macunu, ulaşılması zor yerler için en iyisiydi.”

Walter Mosley, birçok edebiyatçının aksine çok geç yaşta, otuz dört yaşında başladığı yazarlık kariyerine birçok farklı türde ortalama kırktan fazla eser sığdırmış bir kalem ustası. Yahudi bir anne ile Afro-Amerikan bir babanın çocuğu olarak dünyaya gelen Mosley, yalnızlık ve sıkıntılarla geçen çocukluğunun intikamını yazarak alanlardan. Özellikle polisiye türündeki romanlarla bu intikam seviyesini görünür hale getiren yazar, daha önce Türkçeye çevrilen tek eseri olan “Mavi Elbiseli Şeytan” romanından sonra, Dedalus Kitap tarafından yayımlanan “Pek Saygıdeğer Ptolemy Grey” ile Türkiyeli okurlarla ikinci kez buluşuyor.

Romanın başkahramanı “Pek Saygıdeğer” ve 91 yaşına erişmiş Ptolemy Grey, çoktan bunamaya başlamış bir Afro-Amerikan’dır. Temizlik yüzü görmemiş, her yanından böceklerin fırladığı, tepeleme fotoğraflar ve gerekli-gereksiz birçok eşya/kâğıt/giysi ile dolu bir apartman dairesinde tek başına yaşamaktadır Grey Baba. Bir yandan radyodan kesintisiz dinlediği şarkıların, diğer yandan sürekli haber kanalının açık olduğu, ekrana çıkan spikerlerle yer yer sohbet ettiği televizyonun sesi ve birbirine karışan anıları ile kendince bir son (belki de başlangıç) hazırlamıştır bu apartman dairesinde. Şimdiki zaman ve özellikle gelecek ile ilgili hiçbir ilişkisi kalmamış, geçmiş ile ölüm arasında özel bir yer açmış olan Grey, yaşamının sürmesini akrabalarının (en çok da gündelik işlerini halleden Reggie’nin) yardımına borçludur.

Ama Reggie’nin ölümü, Ptolemy Grey’in ikinci hayatına başlamasını ateşleyecek bir hadisedir. Reggie ölünce, Grey Baba’nın bakımı 17 yaşında genç bir kız olan akrabası Robyn’e kalmıştır. Kızın gençliği, güzelliği ve yardımseverliği Ptolemy Grey’i oldukça etkiler; öyle ki evinin Robyn tarafından derlenip toparlanmasına, yıllarca sakladığı şeylerin çöpe atılmasına bile ses çıkarmaz. Ardından, bunama sorunu ile ilgili olarak sosyal hizmetlerin önerdiği bir doktora gider ve doktorun önerdiği bir ilaç deneyine katılmayı kabul eder ve hayatını kısaltacak; ancak belleğini geri getirecek ilaç sözleşmesini imzalar. Faust’un şeytanla yaptığı anlaşmaya benzetir Grey Baba bu sözleşmeyi imzalamasını. Ama Faust’tan farklı olarak, hiç bir maddi yardım kabul etmemiştir. Ve bu deneylerin sonucunda, ilaçların etkisiyle hafızası canlanan ve şimdiki zaman ile arasındaki bağlantıları tek tek kurmaya başlayan “Pek Saygıdeğer” kahramanımız Ptolemy Grey’in asıl intikam macerası, tam da bu noktada başlar…

“Pek Saygıdeğer Ptolemy Grey” oldukça gerçek, bir o kadar da gerçeküstü bir hikâyenin tam ortasına sürüklüyor okuru. Romanın, ABD’nin Irak savaşını başlattığı yıllarda geçmesiyle, Grey Babanın sürekli açık televizyonundan Irak’taki bombardıman ve ölüm haberleri verilmesiyle, ön plana Los Angeles’teki siyahların suçla iç içe geçmiş hayatlarıyla da oldukça politik bir anlatı. Modern dünyanın da diğer tüm sorunlarını irdeleyen, kişisel travmaların toplumsal travmalarla kesiştiği noktaları oldukça anlamlı bir şekilde okura sunan Walter Mosley’in bu romanı, bize şimdiki zamanın geçmişimizle ne kadar ilişkili olduğunu gösteren, etkileyici bir eser.

Pek Saygıdeğer Ptolemy Grey – Walter Mosley
Dedalus Kitap