Elif Konar Özkan

Bir genç için ergenlik gibi fiziki değişimlerle birlikte ruhsal değişimlerin de iç içe geçtiği bir dönemde akranların, aile bireylerinin ve toplumun düşünceleri, ön yargıları, söyledikleri, bakışları, imaları vb. hayati değerdedir. Diş telleri, gözlük, sivilceler ve diğer fiziki değişiklikler; aile, arkadaşlar, liseli olmak, erkekler/kızlar, ani duygu değişimleri vd. ergenliğin, yetişkinlere göre gereksiz ama dönemi yaşayan gençlere göre merkezi problemleridir. Yetişkinler o dönemleri (tıpkı çocuklukta olduğu gibi) geçirdikleri ve belki de hayatta daha büyük problemlerle baş etmek zorunda kaldıkları için önemsemez bir tavır alabiliyorlar. Doğrudur, cidden ölümlere kalımlara, savaşlara, teröre, çevre kirliliğine, göktaşı ve kuyrukluyıldızlara, geçim sıkıntısına, ekonomiye, borsaya, döviz ve altın skorlarına, siyasi/politik açmazlara ve bir türlü tedavisi olamayan hastalıklara kıyasla mühim dertler değildir bunlar. Hem zaten fiziki değişimler o kadar hızlı gerçekleşecek ki birkaç sene sonra kişinin kendisi bile eski fotoğraflara baktığında kendini hatırlamayacaktır hatta belki de gülüp geçecektir. Hem diş teli nedir ki, vücuda entegre olmayan ve bir ya da birkaç ay/yıl sonra tamamen kaybolacak bir aparat. Aile ve arkadaşlarla ilgili pek çok düşünce ve davranış kalıbı zamanla rayına oturacaktır. Karşı cinsi merak (aslında cinsiyet algısının yerleşmesi) ve kendinle birlikte karşı cinsi düşünmeye dair (hoşlanma/hoşlanmama, aşk/nefret, ilgi/sevgi…) pek çok duygu durumu ve keşif süreci de bir şekilde tamamlanacak. Ergenlik de ön ergenlik dönemi denen 2 yaş gibi, benliğin keşfedilmeye başlandığı 3 yaş gibi yani bütünüyle okul öncesi dönem gelişimi, ilkokul dönem gelişimi gibi aşama aşama ilerleyecek ve kişi olgunlaşacak. “İnsan olma” yolunda ilerlerken her bir gelişim basamağı mühim. Çocukluk olması gerektiği gibi yaşanmazsa ilk gençlik ve ergenlik problemleri kaçınılmazdır. Ergenlik çetrefilli ama olması gerektiği gibi yaşanmazsa yetişkinlik bir türlü tam anlamıyla otur/a/maz yaş ilerlese bile insanın üstüne. Öyleyse her şeye rağmen hayatı yaşamak ve ona “gülümseme”k gerekiyor.


Gülümse
Raina Telgemeler
Çevirmen: Arif Cem Ünver
Desen Yayınları

Raina Telgeimer’in kendi hayatından yola çıkarak yazdığı ve çizdiği Gülümse isimli kitap, bir genç kızın hayat mücadelesine dair. Amerikalı ödüllü çizgi romancı, genç kızın kendi benliğini keşfetme serüvenini hayatın içindeki zorluklarla birleştirerek ergenlik problemlerine parmak basmış grafik romanında. Anna da diğer ergenlere benzer pek çok sorunla baş etmek zorundadır. Üstelik henüz yıllar sonra yaşarken ona acı veren tecrübelerinden bazılarına gülüp geçeceğinin farkında da değildir. Başına gelenlerin bir kısmı tabii ki gerçekten komik değildir ve hayatta bazı şeylere pes etmeyerek daha güçlü biri hâline gelinir. Anna’nın da (aslında Raina’nın) yaşadığı tam da böyle bir süreçtir. Kültürel ve toplumsal bazı değer farklılıklarını hesaba katmazsak insan denen varlığın fiziksel ve ruhsal gelişim açısından ne kadar ortak bir süreç yaşadığına dair bir otobiyografi aynı zamanda kitap.


Kardeşim ve Ben
Raina Telgemeier
Çevirmen: Mert Batırbaygil
Desen Yayınları

Kardeşim ve Ben grafik romanında da Telgemeier yine ufak tefek farklılıklar olsa da insani ortak paydada hangi ülkede olursak olalım yaşayabileceğimiz hikâyeler anlatır okurlarına. Hayaller ve gerçeklerin uyumsuzluğu, kardeş kıskançlıkları, aynı cinsten kardeşin hem arkadaş olabileceği hem de bazı durumlarda türlü açmazlara yol açabileceği gerçeği, anlaşmazlıklar, farklı kişilikler ve dahası. Raina bu sefer de kardeşler arasındaki iletişimsizliğin sebeplerini sorgularken aile içi ilişkilerde dış etkenlerin de yadsınamaz bir rolü olduğuna dikkat çeker.

Mutluluğun üzüntü, keder, öfke, hüzün, korku, kıskançlık vb. duyguların olmaması anlamına gelmediği uzmanlar tarafından da sıklıkla dile getirilmektedir. İnsan, olumlu ve olumsuz duygu ve düşüncelerle birlikte var. Hedef “iyi insan” olabilmekse işte bunun için çaba gerekiyor. Zira olanları olduğu gibi kabul etmek, iyimserlik, halis mutluluk, olumlu kalıp düşünceler ve duygular, derin ve farklı düşünce, güçlü duygusal destek için emek ve gayret şart. Hasılı iki grafik roman da insanı tanımaya ve anlamaya yönelik, özellikle çizgi roman sevenlere hitap ediyor. 

Arka Kapak dergisi 32. sayı